Diyabet Nedir?
Diabetes mellitus (DM) olarak adlandırılan diabet/diyabet, insülin salgılama görevi yapan pankreasın işlevlerinde bozukluklar olması ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Şeker hastalığı birkaç yolla meydana gelebilir. Şeker hastalığının başlaması; insülin salgısında azalma, insülin direncinin gelişmesi, gebeliğe bağlı diyabet ve diğer hastalıklara bağlı diyabet şeklinde gerçekleşebilir.
Diyabette Risk Faktörleri Nelerdir?
Kalıtımın etkisi oldukça önemlidir. Ancak ailede şeker hastalığı geçmişinin olması 0 hastalığın gelişeceğini göstermez. Bunun tam tersine ailede diyabet geçmişinin olmaması, kişide de olmayacağı anlamına gelmez. Sedanter yaşam, beslenme bozuklukları, obezite, alkol tüketimi, enfeksiyonlar, gebelik, diğer hastalıklar diyabete neden olabilir. Şeker hastalığından korunmak için sağlıklı beslenmeye, fiziksel olarak aktif olmaya, stresten uzak durmaya çalışmak gerekir.
İnsülin Nedir?
İnsülin vücutta pankreas adı verilen salgı bezi tarafından üretilen protein yapıda bir hormondur. Bu hormonun asıl görevi kanda mevcut bulunan şekerin hücrelerin içine girmesini sağlayarak hücrelerce kullanılmasına olanak vermektir. Bir şeker hastasında insülin yeterince sentezlenmiyor olabilir. Bu duruma, vücudun kendi pankreas hücrelerine karşı savaş açması neden olabilir. Bu durumda Tip 1 diyabet ortaya çıkmış olur.
Tip 1 diyabet özellikle çocukluk ve genölik çağlarında görülür. Pankreasta insülin üreten hücreler olan Beta hücreleri zamanla tahrip edilir ve yeterli insülin vücutta bulunmaz. Bunun tek tedavisi intramusküler yolla insülin enjeksiyonu yapılmasıdır. Şeker Hastalığı bazen vücutta yeterli insülin mevcutken de meydana gelebilir.
Bu durumda Tip 2 diyabet ile karşı karşıya kalınmış demektir. Tip 2 diyabette vücut insülini üretiyor ancak hücreler insülini tanımıyordur. Buna insülin direnci denir. Bu durum genellikle 40 lı yaşlardan sonra meydana gelir. Tip 2 diyabetin tedavisinde ise hem intramusküler insülin enjeksiyonu hem de ağızdan alınan ve kan şekerini düşürücü ilaçlar mevcuttur.
Tip 1 ve Tip 2 Diyabet Arasındaki Farklılıklar
Yaş ve insülinin farklılıklar gösterdiği yukarıda belirtilmiştir. Tip 1 diyabetli bir kişi genellikle zayıftır. Ancak Tip 2 diyabetli kişiler genellikle normal kilolarının üzerindedir. Bu tipte obezite en önemli etmenlerdendir. Ayrıca ağızda meydana gelen aseton kokusu Tip 1 diyabet için ayırıcı bir tanı olabilir. Hangi tip şeker hastalığı olursa olsun çok su içme, çok yemek yeme ve çok idrara çıkma, idrarda şeker bulunması diyabet teşhisinde önemlidir.
Diyabet Teşhisi
Şeker hastalığı tanısının konulması için son üç aylık kan şekeri hakkında bilgi veren HbA1c değerine, açlık ve tokluk kan şekeri seviyelerine bakılmaktadır. Açlık kan şekeri 126 mg/dl olması, dokluk kan şekerinin 200 mg/dl üzerinde olması, HbA1c seviyesinin de 6,5 üzerinde olması diyabet tanısının konulmasında sınırları teşkil etmektedir.
Şeker Hastalığı, Komplikasyonlar ve Korunma
Şeker hastasında yorgunluk, bulanık görme, diyabetik ayak ülseri, diyabetik retinopati, nefropati, nöropati görülebilmektedir. Şeker Hastalığından korunmak için ideal kiloda olmak ve sağlıklı bir yaşam sürmek oldukça önemlidir. Ailede diyabet varlığı başlı başına bir risk faktörü olduğu için bu kişilerin daha da dikkatli bir yaşam sürmesi gerekmektedir.
